Lanxang Project

กลับมาพูดถึง โครงการอักษรอีสาน อีกครั้ง โครงการนี้ถ้านับตั้งแต่เริ่มวางแนวคิด ตอนนี้ก็อายุได้ 2 ปีเต็มพอดี ที่ผ่านมาก็ได้ทำ ฟอนต์โคตรบูรณ์ โดยใช้ฟอนต์ อ.สานิตย์ เป็นฐาน เอามาปรับให้เป็นยูนิโค้ด และเพิ่มกฎ GSUB ในระหว่างที่ rendering engine ต่าง ๆ ยังไม่รองรับ

ความคืบหน้าล่าสุด หลังจากที่ได้ตั้งกลุ่มทำงานอักษรอีสานร่วมกับคุณอันธิฌาและคุณเสกสรร ก็ได้เพิ่มความเข้มข้นในการศึกษาจารึกโบราณมากขึ้น โดยในระหว่างปริวรรตจารึกลงเว็บ ก็พบความไม่สะดวกในการป้อนข้อความตาม phonetic order ของยูนิโค้ด และเนื่องจากทีมงานเริ่มมีความเข้าใจอักษรธรรมกันพอสมควรแล้ว จึงได้ประชุมกันออกแบบ input method สำหรับอักษรธรรมลาว/อีสาน

โค้ดอยู่ใน github โดยใช้ชื่อโครงการว่า ล้านช้าง โดย input method นี้จะมีคุณสมบัติดังนี้:

• มีผังแป้นพิมพ์ในตัว โดยดัดแปลงจากผัง มอก. 820-2538
• สลับลำดับการพิมพ์ เพื่อให้ผู้ใช้สามารถป้อนข้อความในลำดับจากซ้ายไปขวาเหมือนอักษรไทย แล้ว input method จะสลับลำดับให้เป็น phonetic order ตามข้อกำหนดยูนิโค้ดให้
• ตรวจลำดับการพิมพ์ คล้าย วทท. 2.0 โดยสามารถปรับแต่งระดับความเข้มงวดของการตรวจสอบได้ 3 ระดับ คือปล่อยผ่าน, ตรวจสอบขั้นพื้นฐาน (สามารถป้อนตัวสะกดแบบพิเศษได้) และตรวจสอบแบบเข้มงวด (ไม่อนุญาตตัวสะกดแบบพิเศษ)

ผังแป้นพิมพ์จะเป็นแบบนี้:

ส่วนตารางการตรวจลำดับที่ได้จากการออกแบบร่วมกันของทีมงาน จะเริ่มจากการแบ่งคลาสของอักขระดังนี้:

1. LV = สระหน้า
2. AV = สระบน (อิ อี อึ อื ไม้กง ไม้เกาห่อนึ่ง)
3. AD1 = ตัวสะกดบน (ไม้ซัด ไม้อังแล่น)
4. AD2 = ตัวสะกดบน/สระบน (นิคหิต)
5. BV1 = สระล่าง 1 (อุ อู)
6. BV2 = สระล่าง 2 (ออล่าง)
7. FV1 = สระหลัง 1 (อะ)
8. FV2 = สระหลัง 2 (อา อาสูง)
9. FV3 = สระหลัง 3 (ออย)
10. IV = สระลอย (อิ อี อุ อู เอ โอ ลอย, ฤ ฦ)
11. C1 = พยัญชนะที่เฟื้องด้วยพินทุได้
12. C2 = พยัญชนะที่เฟื้องด้วยพินทุไม่ได้ (ฃ ฅ ซ ฝ ฟ หยอหยาดน้ำ ร ล ฬ อ ฮ สอสองห้อง)
13. PH = พินทุ (SAKOT)
14. S1 = เฟื้องพิเศษ 1 (ระวง)
15. S2 = เฟื้องพิเศษ 2 (ล เฟื้องล่าง, ล เฟื้องข้าง)
16. T = วรรณยุกต์
17. LG = ตัวประสม (แล)
18. CR = ตัวรหัสลับ (cryptogram)
19. NP = ตัวเลขและเครื่องหมายวรรคตอน

จากนั้น ก็จะพิจารณาการกระทำระหว่างอักขระที่อยู่หน้าเคอร์เซอร์กับอักขระที่กด โดยกำหนดรหัสการกระทำดังนี้:

• P = เข้าสู่ pre-edit mode
• A = รับอักขระ
• W = รับอักขระโดยสลับกับอักขระก่อนหน้า
• R = ไม่รับอักขระ
• S = ไม่รับอักขระในโหมดเข้มงวด รับอักขระในโหมดปกติ

และพิจารณาการกระทำจากตารางนี้:

c0,c1	X	L V	A V	A D 1	A D 2	B V 1	B V 2	F V 1	F V 2	F V 3	I V	C 1	C 2	P H	S 1	S 2	T	L G	C R	N P
X	R	P	R	R	R	R	R	R	R	R	A	A	A	R	R	R	R	A	R	A
LV	R	P	A	A	S	S	S	A	A	S	A	A	A	A	W	A	A	A	A	A
AV	R	P	R	R	A	R	A	S	A	S	A	A	A	A	R	A	A	A	A	A
AD1	R	P	R	R	R	R	R	S	S	S	A	A	A	A	R	A	A	A	A	A
AD2	R	P	R	R	R	R	R	S	A	S	A	A	A	S	R	R	A	A	R	A
BV1	R	P	S	A	A	R	R	S	S	S	A	A	A	S	A	R	A	A	R	A
BV2	R	P	R	A	R	R	R	A	R	R	R	A	A	S	R	R	A	A	R	A
FV1	R	P	R	R	R	R	R	R	R	R	A	A	A	R	R	R	R	A	R	A
FV2	R	P	R	A	R	R	R	A	R	R	A	A	A	A	R	A	R	A	A	A
FV3	R	P	R	R	R	R	R	R	R	R	A	A	A	R	R	R	R	A	R	A
IV	R	P	A	R	R	R	R	R	R	R	R	A	A	R	R	R	R	A	R	A
C1	R	P	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A
C2	R	P	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A
PH	R	P	R	R	R	R	R	R	R	R	R	A	R	R	R	R	R	R	R	R
S1	R	P	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	R	R	A	A	A	A
S2	R	P	A	A	A	A	S	A	A	A	A	A	A	S	R	R	A	A	A	A
T	R	P	R	R	R	R	R	A	A	A	A	A	A	A	R	R	R	A	A	A
LG	R	P	R	R	R	R	R	A	R	R	A	A	A	A	R	R	A	A	A	A
CR	R	P	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	S	A	A	A	A	A	A
NP	R	P	R	R	R	R	R	R	R	R	A	A	A	R	R	R	R	A	R	A

ตารางการกระทำในโหมด pre-edit:

P	X	L V	A V	A D 1	A D 2	B V 1	B V 2	F V 1	F V 2	F V 3	I V	C 1	C 2	P H	S 1	S 2	T	L G	C R	N P
LV	R	R	R	R	R	R	R	R	R	R	R	C	C	R	R	R	R	R	R	R

การกระทำ C = commit อักขระใน pre-edit string โดยกลับลำดับจากหลังมาหน้า

ขณะนี้ engine สำหรับ IBus เริ่มใช้การได้แล้ว โดยกำลังอยู่ระหว่างทำ GUI สำหรับตั้งค่า:

สำหรับตอนนี้อาจใช้ IBus เป็นหลัก แต่ในอนาคตก็อาจพิจารณาเพิ่ม engine สำหรับ framework อื่นตามความจำเป็น

ว่าแล้วก็ทดสอบ input method สักหน่อย:

ᨹᩲᩅᩣᨾᩮᩨᩬᨦᩎᩈᩣ᩠ᨶᩌᩣ᩠ᨦ ᩈᩥᨧᩪᩙᨡᩯ᩠ᨶᨾᩢ᩠ᨶᨸᩲᨷᩮᩥ᩠ᨦ
ᨠᩫ᩠ᨠᩋᩭᨿᩢ᩠ᨦᩈ᩠ᩅ᩠ᨿᩃ᩠ᩅ᩠ᨿ ᨠᩫ᩠ᨠᨠᩖ᩠ᩅ᩠ᨿᨿᩢ᩠ᨦᩈᩣ᩠ᨿᩃᩣ᩠ᨿ
ᨾᩢ᩠ᨶᩈᩥᩌᩣ᩠ᨦᨷᩬᩁᨧᩢ᩠ᨦᨯᩲ

(จะอ่านได้ ก็ติดตั้งฟอนต์ ก่อนนะครับ และควรเปิดด้วย Firefox หรือ IE9 จึงจะอ่านเป็นคำ ส่วน Chrome และเบราว์เซอร์ที่ใช้ WebKit ทั้งหมดนั้น ยังแสดงผลผิดลำดับ อ่านไม่เป็นคำครับ)