A Corollary to Linus's Law

ESR เขียนถึง Linus's Law ไว้ใน บทที่ 4 ของบทความ The Cathedral and the Bazaar (มี ฉบับแปลไทย) ว่า

Given enough eyeballs, all bugs are shallow.

แต่สำหรับประเทศกำลังพัฒนาอย่างเรา ผมอยากจะเพิ่มว่า

Given enough mouths, most bugs catch interests.

ผมได้ file bug พร้อมเสนอแพตช์สำหรับ libx11 ไป 3 bug ที่ Freedesktop.org (สรุปไว้ใน blog เก่า) ซึ่งสองในสามบั๊กนี้ เป็นบั๊กค่อนข้างร้ายแรงสำหรับผู้ใช้ภาษาไทยที่ได้พบ คือถึงกับทำให้ป้อนภาษาไทยไม่ได้ หรือป้อนได้แต่อักขระบนเส้นบรรทัด ป้อนสระบน-ล่างและวรรณยุกต์ไม่ได้เลย แต่สำหรับนักพัฒนาที่ Freedesktop แล้ว เรื่องนี้ไม่ได้สำคัญอะไรมาก หรืออาจจะสำคัญ แต่ไม่รู้จะทดสอบยังไง

ผมห่างเหินจากการทำงานในชั้น Xlib มานาน นับตั้งแต่ X.Org fork ออกมาจาก XFree86 ผมก็ไม่ได้ไปแตะต้องอะไรกับ X อีกเลย จนกระทั่งได้พบปัญหาเหล่านี้ ถึงได้กลับไป ผมจึงเป็นหน้าใหม่โดยสิ้นเชิงสำหรับชุมชนใหม่นี้ ทั้ง ๆ ที่ถ้าเป็นสมัย XFree86 แล้ว แพตช์ต่าง ๆ เกี่ยวกับ I18N จะได้รับความสนใจมากกว่านี้มาก

กับ Debian X Strike Force ก็เช่นกัน ผม file Debian #443800 สำหรับหนึ่งในสามบั๊กนั้นไป ก็ไม่มีเสียงตอบรับใด ๆ นอกจากการ forward bug ไปที่ upstream ซึ่งการ forward bug ของ Debian นี้ เป็นความพยายามที่จะลดความแตกต่างระหว่าง Debian กับ upstream ให้มากที่สุด คืออะไรที่พบโดยผู้ใช้ Debian แต่เป็นปัญหาที่ต้องแก้ที่ upstream ก็จะ forward รายงานให้ แต่ในกรณีของผมนี้ ผมได้ถอยลงมาจาก upstream เพื่อหวังว่า distro จะช่วยผลักดันแพตช์ให้ เหมือนกับที่ผมเคยได้รับจากกรณีแพตช์ตัดคำไทยใน Gecko ซึ่งในขณะนั้น นักพัฒนาของ Debian ได้ forward bug กลับไปที่ Mozilla พร้อมกับย้ายไปคุยเกี่ยวกับแพตช์ที่นั่นให้ด้วย แต่ในกรณีของ libx11 กลับไม่ใช่ คือ forward แล้วเงียบ อาจเป็นเพราะเขาไม่มีข้อมูลเพียงพอเรื่องภาษาไทย หรือไม่เห็นมีคนไทยอื่น ๆ บ่น หรือยังมีงานอื่นที่สำคัญกว่าต้องทำก็ได้ นั่นทำให้ผมเลิกล้มที่จะ file อีกสองบั๊กที่เหลือ แล้วไปพยายามผลักดันที่ upstream ด้วยตัวเอง

แต่สำหรับ Ubuntu แล้ว เรื่องมันต่างกัน เพราะเรื่องไม่ได้เริ่มจากมุมมองของนักพัฒนา แต่มาจากมุมมองของผู้ใช้ ใน LP #273856 โดยคุณ DArKer ได้รายงานว่า "Thai language input not work correctly" พร้อมกับมีความเห็นของผู้ใช้อื่น ๆ ตามมาอีกเป็นพรวน ทุกคนช่วยกันสาธยายอาการต่าง ๆ พร้อมวิธีแก้ขัดของตัวเอง การที่มีผู้ใช้หลายคนยืนยันจึงต่างจากการบุกเดี่ยวของผมในดินแดนแปลกหน้าราวฟ้ากับดิน และส่วนหนึ่งที่ต้องยอมรับคือ ท่าทีที่สนใจปัญหา I18N ของ Ubuntu เองด้วย หลังจากที่นักพัฒนามารับเรื่องและวิเคราะห์ปัญหาร่วมกับผู้ใช้ พอผมซึ่งมาสาย เข้าไปพูดถึงแพตช์ที่เคยทำไว้ เขาซึ่งพอรู้รายละเอียดของปัญหาระดับหนึ่งมาแล้ว ก็ทดสอบและรับแพตช์ได้อย่างรวดเร็ว

นี่คือสิ่งที่ ESR ได้กล่าวถึง The Importance of Having Users เสียงของผู้ใช้ มีส่วนช่วยแก้ปัญหาพอสมควร สำหรับสาขาของปัญหาที่อยู่นอกความสนใจของกระแสหลัก โดยเฉพาะเรื่องภาษาของประเทศกำลังพัฒนาอย่างเรา

จริงอยู่ ว่าการมีจำนวนผู้ใช้ปลายทาง (end-user) ที่มาก มีส่วนช่วยกดดันทางอ้อม ให้นักพัฒนาต้องสนใจ แต่ผลจะชัดเจนกว่ามาก ถ้าผู้ใช้ลงมือ "ส่งเสียง" ต่อปัญหาต่าง ๆ โดยตรง ตามแนวทางที่ซอฟต์แวร์เสรีและโอเพนซอร์สเปิดไว้ให้