Hardening LibThai

หลังจากผ่าน security update มาแล้ว ก็มีรายการแก้ไขเพิ่มเติมอีกนิดหน่อยจาก การตรวจสอบของทีม RedHat ซึ่งละเอียดน่าประทับใจมาก ก็เป็นการอุดช่องเล็ก ๆ น้อย ๆ เพิ่มเติม พร้อมกับพบ บั๊กใน glib เพิ่มเติมด้วย

แต่อีกประเด็นหนึ่งที่ได้แก้เพิ่ม คืออาการพังที่เคยได้รับรายงานมาหลายครั้งแล้ว แต่ทำซ้ำใหม่ไม่ได้สักที จนกระทั่งมาเจอกรณีที่น่าจะใกล้เคียงที่สุด คือ Debian #569996 ซึ่งพบว่า iceweasel, gedit จะพังถ้าแสดงภาษาไทยโดยแฟ้มพจนานุกรมตัดคำของ libthai เสียหายอยู่

ในบั๊กนั้น ได้ให้ผู้ใช้แก้ปัญหาไปแล้วด้วยการ reinstall libthai-data แต่หลังจากปิดบั๊กไปก็รู้สึกว่าควรจะให้ libthai ยืดหยุ่นกว่านี้ ถ้าพจนานุกรมเสียหายก็ไม่ควรจะพังไปเลย แต่ควรจะแค่ไม่ตัดคำให้เท่านั้น ว่าแล้วก็เข้าไปปรับปรุงส่วน error handling ใน libdatrie และ libthai ตามนั้น

อีกส่วนหนึ่ง ได้รับแจ้งจาก Behdad จาก RedHat ว่าซอร์สโค้ด libthai ไม่ได้แปะสัญญาอนุญาตไว้ที่แฟ้มซอร์สแต่ละแฟ้ม ซึ่งเป็นวิธีที่ชัดเจนที่สุดในการใช้ LGPL ก็เลยแก้เพิ่มด้วยทั้งใน libdatrie และ libthai โดยได้ถือโอกาสจัดแต่งซอร์สโค้ดไปในตัวด้วย

ผลก็คือ libdatrie 0.2.3 และ libthai 0.1.14 ที่ออกไปเมื่อวานและวันนี้ตามลำดับครับ พบได้ใน Debian mirror ใกล้บ้านท่าน

Thai in Text-Mode Debian Installer

อันเนื่องมาจาก บั๊กใน grub-pc เมื่อปลายมกรา ทำให้ผมได้ดาวน์โหลด แผ่นติดตั้ง Debian แบบ daily-build เพื่อมาบูตเข้า rescue mode กู้ระบบ แล้วเลยพบโดยบังเอิญว่าเทอร์มินัลในโหมด DirectFB ของ Debian-Installer นั้น สามารถแสดงภาษาไทยแบบจัดระดับได้แล้วอย่างเรียบร้อย

ก็หมายความว่า Debian-Installer พร้อมจะใช้ภาษาไทยได้ตั้งแต่ใน text mode โดยไม่ต้องบูตเข้า graphical installer จึงได้ เมลเข้าไปเสนอ ให้เปิดให้เลือกข้อความภาษาไทยใน text mode ได้

หลังทดสอบยืนยันไปมากับทีมงานอยู่หลายวัน จนแน่ใจแล้วว่าเปิดภาษาไทยได้จริง ก็ส่งข้อมูลเพิ่มเติมที่ต้องการไปให้ โดยในระหว่างนี้ ยังมีบั๊กเล็กน้อยในส่วนการตัดบรรทัด ซึ่งตรวจสอบไปมาก็พบว่าเป็นปัญหาของ newt จึงได้ file Debian #570630 เพื่อขอแก้ไข โดยแถมพ่วงด้วย Debian #570663 (FTBFS) และ Debian #570634 (dialog ซึ่งมีปัญหาคล้ายกัน)

และก็ได้ทราบจากในลิสต์ ว่าที่เทอร์มินัลแสดงภาษาไทยได้ถูกต้องนี้ ต้องขอบคุณ Eugeniy Meshcheryakov สำหรับแพตช์ใน bogl-bterm ที่ Debian #279984 ครับ ที่ทำให้เทอร์มินัลนี้แสดง combining character ได้

ตอนนี้ Debian Installer 6.0 Alpha 1 ก็ออกแล้ว โดยรุ่นนี้ได้ตัด graphical installer ที่ยังมีปัญหาอยู่ออกไปก่อน กำลังอยู่ระหว่างซ่อมแซมแก้ไข แต่ว่า ยังไม่มีภาษาไทยในเมนูเลือกภาษาแฮะ สงสัยต้องกลับไปคุยกับเขาอีกที

A Linux Migration Case

บันทึกปัญหาที่ได้รับรายงานจากโรงเรียนแห่งหนึ่งที่เปลี่ยนมาใช้ลินุกซ์ (Ubuntu) ทั้งโรงเรียน โดยครูฝ่ายคอมพิวเตอร์ร่วมผลักดัน หลังได้รับอนุมัติจากผู้อำนวยการโรงเรียน ซึ่งปัญหาส่วนใหญ่ยังเป็นเรื่องแรงเฉื่อยจากสิ่งแวดล้อมเดิม

• เล่นวีซีดีไม่ได้ อันนี้ต้องถือว่าลินุกซ์ตายน้ำตื้น พอใส่ VCD ที่เป็นสื่อการสอนเข้าไป GNOME จะขึ้นกล่องโต้ตอบมาถามหาโปรแกรมที่จะเปิด โดยค่าปกติจะเป็น Totem (GStreamer) ซึ่งเล่น VCD ไม่ได้ และครูส่วนใหญ่ก็จะเข้าใจไปว่าลินุกซ์เล่นวีซีดีไม่ได้ ก็ต้องควักโน้ตบุ๊กที่มีวินโดวส์มาเล่นแทน ทิ้งเครื่องลินุกซ์ปิดไว้
• ระบบส่งเกรดใช้ฟอร์แมตปิด เพิ่งทราบมาว่า สำนักงานเขตการศึกษา บังคับให้ส่งเกรดของนักเรียนในรูปแบบเฉพาะของโปรแกรมซึ่งพัฒนาขึ้นเองบนวินโดวส์ ทำให้โรงเรียนยังต้องซื้อไลเซนส์วินโดวส์เพื่อใช้ส่งเกรด
• ปัญหาการทำการบ้านของนักเรียน ที่โรงเรียนสอนใช้โปรแกรมบนลินุกซ์ แต่เครื่องที่บ้านของนักเรียนหลายคนยังเป็นวินโดวส์อยู่ และไม่สะดวกจะติดตั้งลินุกซ์ หรือแม้แต่โปรแกรมโอเพนซอร์สบนวินโดวส์ เนื่องจากเป็นเครื่องของผู้ปกครองที่ต้องใช้ทำงานอยู่ ดังนั้น นักเรียนจะคอยถามครู ว่าถ้าจะทำงานแต่ละอย่างที่ครูสั่งโดยใช้วินโดวส์ จะต้องใช้โปรแกรมอะไร (กลับกันกับคำถามของคนที่เพิ่งเปลี่ยนมาใช้ลินุกซ์)

ปัญหาเรื่องวีซีดี แก้ได้ด้วยการแนะนำให้รู้จักกับ VLC, MPlayer หรือ Xine แต่ถ้า GStreamer รองรับ VCD เสียที ปัญหานี้ก็จะง่ายลงเยอะ

ปัญหาเรื่องการทำการบ้านของนักเรียน อาจใช้วิธีแจก Live CD ให้ไปบูตใช้ที่บ้าน จะได้ไม่รบกวนผู้ปกครอง (และอาจชวนผู้ปกครองให้ลองใช้ด้วย)

แต่ปัญหาเรื่องระบบส่งเกรดนี่สิ.. ปัญหาระดับชาติเชียวแหละ ต้องอาศัยการต่อสู้เพื่อเปลี่ยนไปใช้ระบบอื่น เช่น ผ่านเว็บ หรือใช้สเปรดชีตแทนก็ยังดี แต่คงทำโดยโรงเรียนใดโรงเรียนหนึ่งโดยลำพังไม่ไหว

Use GT200, Luke

…เพราะเราจะ ล้างป่าช้า OSS Glossary กันอีกครั้ง ต้องเตรียมการ์ดชนิดไหนมา ก็ขอให้ดูรายละเอียดที่เคยแจงไว้ใน blog เก่าเมื่อครั้งที่แล้ว นะครับ

กำหนดการ: 6 ก.พ. 2553 ตั้งแต่ 10.00 น. เป็นต้นไป ที่ห้อง #tlwg ณ irc.linux.in.th (OFTC)

สำหรับที่มาของการนัดล้างป่าช้าครั้งนี้ มาจาก gumara ครับ ดังที่ได้ คุยกันใน thai-l10n mailing list และมาจากความต้องการที่มีมานานแล้วของเหล่านักแปล ที่จะใช้งาน OSS Glossary กันอย่างมีประสิทธิภาพอย่างที่ควรจะเป็นเสียที