Phu Kum Khao

สงกรานต์ น้องกลับบ้านมาพร้อมกับชาวต่างชาติ ก็เลยคิดโปรแกรมท่องเที่ยวสไตล์เงียบสงบกัน หลังจากคิดไปคิดมากันหลายตัวเลือก ก็มาลงเอยที่ตัวเลือกที่ผมเสนอ คือไปดูไดโนเสาร์ที่ ภูกุ้มข้าว กาฬสินธุ์ โดยกะว่าไปดูโครงกระดูกไดโนเสาร์สักชั่วโมงสองชั่วโมง ว่ากันว่ามีฟอสซิลไดโนเสาร์ที่สมบูรณ์กว่า และมีหลายชนิดกว่าที่ภูเวียง ขอนแก่น จากนั้นก็ไปแวะวัดอีกสักแห่งก่อนกลับ

ไปถึงที่บริเวณวัดสักกะวัน ภูกุ้มข้าว (อ. สหัสขันธ์ จ. กาฬสินธุ์) ก็ตรงไปที่หลุมขุดค้น ก็พบว่าเป็นหลุมใหญ่ แม้จะมีเพียงหลุมเดียว ไม่ใช่หลายหลุมอย่างที่ภูเวียง แต่สภาพโครงกระดูกนับว่าสมบูรณ์กว่ามาก ป้ายประกอบบอกว่าเป็นโครงกระดูกของ ภูเวียงโกซอรัส สิรินธรเน่ (Phuwiangosauraus sirindhornae) ซึ่งเป็นซอโรพอดชนิดเดียวกับที่พบที่ภูเวียง และยังมีกระดูกของซอโรพอดในบริเวณเดียวกันอีกอย่างน้อยสามตัว

ดูหลุมขุดค้นเสร็จแล้ว คิดว่าโปรแกรมคงจบลงแค่นี้ แต่ปรากฏว่าคิดผิดถนัด สิ่งที่ดูต่อจากนั้นกลับทำให้เราใช้เวลากับมันหลายชั่วโมงด้วยความทึ่ง จนเลยเวลาอาหารเที่ยงไปไม่รู้ตัว

นั่นคือ พิพิธภัณฑ์สิรินธร ซึ่งจัดแสดงนิทรรศการเกี่ยวกับธรณีวิทยาแบบครบเครื่อง ตั้งแต่กำเนิดระบบสุริยะและดาวเคราะห์ต่าง ๆ มาจนถึงยุคต่าง ๆ ของวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตบนโลก คำอธิบายมีทั้งในรูปวีดิทัศน์ ป้ายบรรยาย เสียงแบคกราวด์ ตัวอย่างฟอสซิลในยุคต่าง ๆ แบบจำลองโครงกระดูกไดโนเสาร์และสิ่งมีชีวิตในยุคต่าง ๆ ไล่เรียงมาตั้งแต่ยุคพรีแคมเบรียนมาจนถึงยุคสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมครองโลกในปัจจุบัน

ผมผ่านแผนภูมิธรณีกาลที่บรรจงสลักลงบนพื้นหินอ่อนอธิบายภาพรวมของบรมยุค (Eon) มหายุค (Era) ยุค (Period) สมัย (Epoch) ต่าง ๆ เข้าไปยังรายละเอียดของยุคต่าง ๆ รู้สึกเหมือนถูกดึงเข้าไปในมิติของกาลเวลา ทั้งเรื่องการเคลื่อนของแผ่นเปลือกโลกในยุคต่าง ๆ และความเปลี่ยนแปลงของสิ่งมีชีวิตบนโลกที่เปลี่ยนตามสภาพแวดล้อมของทวีป อ่านไปได้ถึงแค่ยุคครีเทเชียส ก็ถูกตาม ว่าคนอื่นไปถึงทางออกกันแล้ว ที่เหลือเลยอ่านแค่ผ่าน ๆ ไม่ได้เก็บรายละเอียดมาก ดูจากแผนผังธรณีกาลใน เอกสารของกรมธรณีวิทยา จะเห็นว่าผมพลาดมหายุค Cenozoic ไปทั้งมหายุคเลยทีเดียว

ทุกคนพูดเป็นเสียงเดียวว่ายอดเยี่ยม ไม่นึกว่าจะมีพิพิธภัณฑ์ชั้นยอดซ่อนอยู่ในที่ห่างไกลขนาดนี้ เข้าใจว่าพิพิธภัณฑ์จะเพิ่งสร้างเสร็จไม่นาน เพราะคนที่เคยมา ต่างก็บอกว่าไม่เคยมีพิพิธภัณฑ์นี้มาก่อน และดูเหมือนคณะอื่นที่มา ก็จะผิดแผนเรื่องเวลากันเยอะด้วยเหตุผลเดียวกับเรา

ผมทั้งรู้สึกเสียดาย ที่ลืมเอากล้องถ่ายรูปไป ทั้งรู้สึกดีใจที่ลืม เพราะถ้าไม่งั้น คงมีกิจกรรมถ่ายรูปมากินเวลา จนทำให้อ่านเรื่องต่าง ๆ ได้น้อยลงอีก

ก็เป็นอันว่า เที่ยวคราวนี้ จากที่คิดว่าจะแค่ "แวะ" กลับกลายเป็นว่า กินเวลาที่อื่นไปหมดแล้ว ออกมาก็ตรงกลับบ้านเลย แต่ขนาดนั้นก็ยังไม่จุใจ ไว้คราวหน้าถ้ามีโอกาสไปอีก ไม่พลาดแน่

ต้องแบบนี้สิ ให้ความรู้ที่แหล่งขุดค้นได้คุ้มค่าจริง ๆ ขอชื่นชมกรมธรณีวิทยามา ณ ที่นี้