Font Tuning

แอบปล่อย thaifonts-scalable 0.4.6 ไปเมื่อวันสงกรานต์ ในรุ่นนี้ รวมการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ที่สะสมไว้ในช่วง 6 เดือนที่ผ่านมา บั๊กหลายตัวแก้ไว้ตั้งแต่ปีกลาย เพิ่งจะถึงคราวสลับมาที่งานฟอนต์ จึงได้โอกาส release:

• ฟอนต์ Loma ตัวหนาจะเป็นตัวเหลี่ยมเหมือนตัวปกติแล้ว ซึ่งความจริง update จากทีม TLE ไว้นานแล้ว
• แก้ปัญหาตัว subscript ที่มีปัญหากับ Mozilla
• เพิ่ม ข้อยกเว้น ใน font license เพื่อไม่ให้เอกสารที่ embed ฟอนต์ต้องถูก GPL ครอบคลุมไปด้วย
• ปรับปรุง GSUB table ของฟอนต์ เพื่อให้ทำงานกับ Openoffice.org ได้

เรื่องสุดท้ายนี้ยังไม่สมบูรณ์เท่าที่ควร ยังมีปัญหาบางส่วนที่อาจเป็นปัญหาของ OO.o เอง ที่ทำให้คำนวณความกว้างของอักขระเพี้ยน กับอีกปัญหาหนึ่งที่เจอแบบทันทีทันใด (คุณ wd ไวอีกเช่นเคย) คือปัญหาวรรณยุกต์ลอยเมื่อใช้ร่วมกับสระล่าง ตรงนี้ผมก็เจอไล่เลี่ยกับคุณ wd เหมือนกัน พบว่าเป็นปัญหาของ fontforge เองขณะ copy feature ทำข้อมูลเพี้ยนไปตัวหนึ่ง เลยเป็นคำอธิบายว่าทำไมฟอนต์ Garuda ที่เป็นต้นแบบจึงไม่มีปัญหาอยู่ฟอนต์เดียว เลยจัดการแก้ด้วยมือไปแล้วใน CVS

ที่น่าสนใจคือ คุณ wd ได้ทำฟอนต์ Lomaputta (โลมาบุตร) โดยปรับจากฟอนต์ Loma ทำให้เกิดความสนใจที่จะนำมาเทียบเพื่อปรับปรุง Loma ด้วย แต่ระหว่างที่ดู glyph ของ Loma ไป ก็พบความเปรอะของ spline ก็เป็นอันถึงคราวเก็บกวาด Loma หลังจากที่เคย ทำกับฟอนต์กินรี ไปเมื่อสองปีก่อน

Loma ธรรมดาลืมจับ screenshot ก่อนทำ

Loma Oblique ก่อนผ่าตัด:

Loma Oblique หลังผ่าตัด:

Loma Bold ก่อนผ่าตัด ยิ่งเปรอะกว่า:

Loma Bold หลังผ่าตัด:

ทำไปวันละตัว แต่ดูเหมือนตัวหนาจะอาการสาหัสสากรรจ์ เพราะผ่านการแปลงแบบอัตโนมัติจากตัวธรรมดามาไม่รู้กี่ขั้น ต้องใช้เวลาปรับมากหน่อย ยังเหลือ Loma Bold Oblique อีกตัว ต้องค่อย ๆ ทำไป

นอกจากปรับ spline แล้ว ยังพยายามใช้ glyph reference แทนการวาด spine ซ้ำ ๆ สำหรับ glyph ที่ใช้รูปร่างเดียวกัน เช่น สระบนและวรรณยุกต์ที่ใช้หลบหาง ป ฝ ฟ หรือแม้กระทั่งนิคหิตและลากข้างในสระอำ ก็ไม่ต้องวาดซ้ำ นอกจากนี้ ยังแก้ปัญหาการวางสระอุ อู และพินทุ ใต้ ฎ ฏ ด้วย

จากการปรับทั้งหมด ทำให้ตัด spline ส่วนเกินออกไปเยอะพอควร ฟอนต์ตัวธรรมดาขนาดลดลงไปประมาณ 3 KB คิดเป็น 8% แต่สำหรับฟอนต์ตัวหนาแล้ว ลดลงไปถึง 9 KB หรือคิดเป็น 20% เลยทีเดียว แต่ที่สำคัญคือ การทำ spline ให้อยู่ในรูปที่ง่ายลง น่าจะเป็นผลดีต่อการดูแลฟอนต์ต่อไปในอนาคต รวมทั้งการเอื้อต่อการทำ hint ด้วย

สำหรับผู้ที่สนใจเรื่องทางเทคนิคของฟอนต์นะครับ ไปเจอคู่มือ Type by Design - The Art and Science of Digital Typeface Design ซึ่งเรียกว่าเป็นตำราทำฟอนต์ได้เลยเชียว อ่านแล้วรู้สึกมั่นใจขึ้นในประสบการณ์ที่สั่งสมมาจากการดูแล thaifonts-scalable พร้อมได้หลักการเพิ่มเติมอีกมากมาย

ทิ้งท้ายนิดสำหรับฟอนต์กินรี ฟอนต์นี้แม้จะอยู่ในชุดฟอนต์แห่งชาติ แต่ license ของฟอนต์ไม่ได้ระบุอะไรเลยว่าสามารถแจกจ่ายแก้ไขได้ ทำให้ต้องตัดออกจาก thaifonts-scalable ไปก่อน (blog ตอนที่เตรียมตัด) แต่ถ้าเป็นไปได้ ก็อยากให้เรื่อง license เคลียร์เสียที จะได้รวมมาใน thaifonts-scalable เพื่อให้มีฟอนต์ใช้แทน Angsana ในลินุกซ์ รวมทั้ง Italic (ที่ไม่ใช่ Oblique) และ Bold Italic ที่ผมเคยทำเพิ่มไว้ด้วย

ต้องการคำรับรองจาก DearBook ซึ่งเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ตามที่ระบุในฟอนต์ หรือไม่ก็เนคเทคที่เป็นเจ้าของโครงการฟอนต์แห่งชาตินะครับ ว่าเรามีสิทธิ์แก้ไขเพิ่มเติมและเผยแพร่ได้ ตอนนี้เข้าใจว่าทางเนคเทคคงกำลังดำเนินการให้อยู่ แต่ถ้าไม่ได้จริง ๆ คุณ wd ของเราก็ยังมี Noraputta (นรบุตร) เป็นทางเลือกให้อีก

หมายเหตุ: กลับสู่ blog ใหม่ตามปกติ หลังจากที่มี blog เก่าถูกดันขึ้นมาแทรกเนื่องจากพยายาม tag blog เก่า ขออภัยในความไม่สะดวกสำหรับผู้อ่าน blog ด้วยครับ