Firefox Trademark

จากกรณีปัญหาเครื่องหมายการค้า Firefox ของ Mozilla Corporation ที่ทำให้ Debian ไม่สามารถใช้ logo ของ Firefox ที่เป็นจิ้งจอกไฟได้ เพราะเงื่อนไขการใช้ไปขัดกับ Debian Free Software Guidelines (DFSG) ที่ Debian ได้ให้สัญญาต่อสาธารณะไว้ โดย Mozilla บังคับให้ส่ง patch ไปให้ approve ก่อน distribute ด้วยเครื่องหมายการค้า ซึ่งไม่เพียงแต่ทำให้เสียเวลาเพิ่มในการแก้ปัญหาต่างๆ แต่ยังทำให้ Debian ต้องผิดสัญญาสาธารณะที่ให้ไว้ด้วย เนื่องจากผู้ที่จะนำ Debian ไปพัฒนาต่อ จะไม่สามารถพัฒนา Firefox ใน Debian เพิ่มได้ทันที แต่ต้องขออนุญาตจาก Mozilla เพิ่มอีก ทำให้ Debian จำเป็นต้องเลือกที่จะใช้รูปลูกโลกเปล่าๆ ไม่มีจิ้งจอกไฟ เพื่อให้การรักษาสัญญาสาธารณะไม่ละเมิดเครื่องหมายการค้าของ Mozilla ซึ่งก็ดูจะลงตัวดี แต่ปรากฏว่า ตอนนี้ Mozilla ยังเพิ่มเติมอีกว่า ไม่อนุญาตให้ Debian ใช้ชื่อ Firefox ด้วย ถ้าไม่ได้ใช้ logo ของ Firefox และ Debian ก็ตัดสินใจแล้ว ว่าจะเปลี่ยนชื่อภายในอาทิตย์หน้านี้

ก่อนจะมาเป็นชื่อ Firefox เบราว์เซอร์ตัวนี้เคยเปลี่ยนชื่อมาแล้วหลายครั้ง เพราะไปซ้ำกับเครื่องหมายการค้าของคนอื่น คือ Phoenix แล้วก็เป็น Firebird จนมาลงตัวที่ Firefox ตอนนี้ จะเปลี่ยนชื่ออีกใน Debian ก็ มีคนเสนอหลายชื่อ ตั้งแต่ IceWeasel (พังพอนน้ำแข็ง), Firechicken, Foxfire, Firesomething, Freefox เสนอแบบขำๆ กัน แต่ดูท่าทางชื่อหลังสุดจะมาแรง แต่ก็ยังมีบางคน ถามปิดท้าย ว่ายังจะให้ใช้ "Firefox" ใน User-Agent string ได้อยู่หรือเปล่า

ความจริง การเปลี่ยนชื่อครั้งนี้ ก็น่าจะเป็นแค่เงื่อนไขเพิ่มเติมจากการเปลี่ยน logo แต่มันได้ทำให้เกิดแรงกระเพื่อมในหมู่ Debian Developer พอสมควร รวมทั้งนักพัฒนา Ubuntu บางส่วน ที่เคยเชียร์ให้ใช้ Epiphany เป็น default browser ด้วย

ตัวอย่างเช่น ก็มีคน ตั้งข้อสังเกต ว่า GNU มีโครงการ Gnuzilla and IceWeasel อยู่แล้ว ซึ่งเป็นการ fork Mozilla suite และ Firefox ออกไปเป็นรุ่นที่เป็น free software ล้วนๆ และเสนอให้ไปใช้และช่วย patch โครงการนี้แทนจะดีกว่า

ขณะเดียวกัน อีกกระแสหนึ่งก็คือ boycott Firefox เนื่องจากรู้สึกว่าเอาอะไรแน่นอนกับเงื่อนไขที่เปลี่ยนไปมาของ Firefox ไม่ได้ โดยหันไปรณรงค์การใช้ Epiphany ซึ่งเป็นเบราว์เซอร์ของ GNOME ที่ใช้ gecko เหมือนกัน แต่ไม่มีปัญหาเรื่องชื่อและเครื่องหมายการค้าแทน (ผู้ใช้ KDE สบายไป ใช้ Konqueror สบายใจเฉิบ)

ผมเองเป็นแฟน Epiphany มาระยะหนึ่งอย่างเงียบๆ ใจจริงอยากโปรโมท Epiphany แต่เห็นว่า Firefox สามารถดึงผู้ใช้จาก Windows มาได้ ก็เลยร่วมแคมเปญ spreadfirefox เพื่อประโยชน์ในภาพรวมของโอเพนซอร์ส แต่ตัวเองก็ใช้ Epiphany จนเมื่อต้องไปทำเรื่องตัดคำใน Firefox ที่ Ubuntu Localisation Sprint จึงได้เปลี่ยนมา build, patch และทดสอบ Firefox แต่ก็ยังรู้สึกว่าหลายๆ อย่างใน Epiphany ยังน่าใช้กว่า (แต่ Firefox 2.0 เริ่มมีอะไรที่เคยขาดมากขึ้น) และในเมื่ออนาคตของ Firefox ใน Debian มันชักไม่สดใส ไยผมจะไม่เตรียมย้ายกลับไปใช้ Epiphany อีกเล่า?

เพิ่มเติม: Isriya's blog