อุ้มธุรกิจท้องถิ่น?

ช่วงระยะหลังนี้ เกิดมุมมองใหม่ๆ เกี่ยวกับเรื่องธุรกิจท้องถิ่นกับส่วนกลาง กำลังคิดว่าจะ blog เรื่องนี้สักวัน ก็พอดีไปเจอข่าว เทศบาลปิดตายประตูเซ็นทรัลแล้ว ก็ทำให้ตกใจ ว่าเราคิดช้าไปเหมือนกัน

พูดถึงความคิดผมก่อน เดิมคิดว่า การเข้ามาของธุรกิจส่วนกลางและทุนข้ามชาติ มีผลกระทบต่อธุรกิจท้องถิ่น อย่างห้างโลตัส แมคโคร บิ๊กซี ที่เปิดมาหลายปีแล้วนั้น ดูจะทำให้ผู้บริโภคถูกแบ่งออกไปจากผู้ค้ารายเดิม ธุรกิจท้องถิ่นโดนแน่ อย่างน้อยโชวห่วยก็สู้ราคาไม่ไหว แต่ก็นับว่าผลกระทบยังไม่มากนัก ถ้าเทียบกับร้านสะดวกซื้ออย่าง 7-11 และ Family Mart ซึ่งเข้ามาแย่งลูกค้าร้านค้าปลีกกันเห็นๆ ทั้งหมดนี้ ทำให้รู้สึกเห็นใจธุรกิจท้องถิ่น ที่ทยอยล้มตายไป เหมือนเมืองค่อยๆ ถูกกลืนกินไปทีละนิดๆ เอกลักษณ์ของท้องถิ่นค่อยหายไปเรื่อยๆ จึงเกิดความคิดว่าน่าจะคุ้มครองธุรกิจเหล่านี้บ้าง

แต่ระยะหลัง หลังจากได้สัมผัสกับสไตล์คนท้องถิ่นหลายๆ อย่าง ทำให้เริ่มเปลี่ยนความคิด ว่าบางที การอุ้มธุรกิจเหล่านี้มากไปก็ไม่ใช่เรื่องดีนัก เพราะขนาดของสังคมต่างจังหวัดที่เล็ก ทำให้การแข่งขันอยู่ในวงแคบๆ ขาดการยกระดับมาตรฐาน ผู้ประกอบการที่เห็นแก่ได้ ไม่มี service mind กักตุนสินค้า ขายของหมดอายุ ไม่ค่อยรักษาสมบัติส่วนรวม ก็ยังมีให้เห็นอยู่ทั่วไป ผมคิดว่า การค้าแบบเก่าๆ ทัศนคติเห็นแก่กำไรอย่างเข้มข้น โดยเห็นแก่ส่วนรวมน้อยเกินไป อาจทำให้สังคมถูกควบคุมด้วย game theory ของผลประโยชน์ง่ายเกินไป

ตกลงว่า อุ้มธุรกิจท้องถิ่นเกินไป ก็ spoil และทำให้ผู้บริโภคถูกเอาเปรียบเหมือนเดิม ปล่อยให้ธุรกิจข้ามชาติเข้ามา ก็ยิ่งแย่เข้าไปใหญ่ แล้วจะเอาอย่างไหนดี? รอไม้ผลัดใบมั้ง ให้คนท้องถิ่นรุ่นใหม่มาแทนที่คนรุ่นเก่า ให้สังคมค่อยๆ เปลี่ยนมือไปสู่กลุ่มคนที่มีการศึกษามากขึ้น มองอะไรกว้างขึ้น โดยอาศัยประสบการณ์ของคนรุ่นเก่าคอยระวังหลังให้ก็พอ ถึงตอนนั้น ท้องถิ่นน่าจะพัฒนาตัวเอง ยกระดับมาตรฐานขึ้นมาได้

เกี่ยวกับมาตรการของเทศบาลนครขอนแก่น ที่ถึงกับจะออกกฎหมายท้องถิ่นมากัน WTO อีกชั้น เพื่อคุ้มครองธุรกิจท้องถิ่น ดูมันจะโหดเกินไป ถ้าไม่ปล่อยให้เชื้อโรคเข้ามาบ้าง สังคมก็คงไร้ภูมิคุ้มกัน ถ้าจะว่ากันตามตรง สำหรับตอนนี้ ธุรกิจข้ามชาติสมควรถูกกีดกันออกไปก่อน (แต่ก็ไม่ทันแล้ว) เพราะยังไงทุนเขาก็หนา สู้ไม่ไหวอยู่แล้ว อีกทั้งเงินทองยังรั่วไหลออกนอก แต่กับธุรกิจของคนไทยด้วยกันอย่างเซ็นทรัล ถ้าจะถูกกีดกันไปด้วย แล้วท้องถิ่นเองจะเอาแรงกระตุ้นที่ไหนพัฒนาตัวเอง? ทั้งผู้บริโภคเองก็จะไม่มีทางเลือกแบบนี้ไปอีกนานเท่าไร?