My GNOME Escape

หนึ่งปีเต็มที่ผมได้เปลี่ยนมาใช้ Xfce เต็มตัว (บันทึกการทดลองใช้ E17, LXDE และ Xfce ก่อนจะตกลงปลงใจที่ Xfce) รู้สึกว่าได้เดสก์ท็อปที่ลงตัว ไม่พยายามวิ่งตามแพลตฟอร์มอื่นมากเกินไป ไม่ว่าจะวินโดวส์หรือแมคหรือแอนดรอยด์ ขณะเดียวกันก็ไม่ได้อนุรักษ์นิยมกับยูนิกซ์จ๋าจนดูตกยุค เรื่อง usability ถือว่าสอบผ่าน ความยืดหยุ่นในการปรับแต่งก็มีเหนือ GNOME โปรแกรมต่าง ๆ ที่จำเป็นก็มีให้เกือบครบ บางตัวที่ไม่มี (เช่น PDF viewer) ผมก็ยืมใช้จาก GNOME ไปพลางก่อน แต่ก็ทยอยถอดถอนตัวที่ไม่จำเป็นออกไปเรื่อย ๆ และคงรุ่น GNOME app ส่วนใหญ่ไว้ที่ 3.4

สาเหตุที่ยังคงรุ่น GNOME app ไว้ที่ 3.4 ก็เพราะการอัปเกรดเกินรุ่นนี้จะทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงของระบบอย่างใหญ่หลวง เช่น GDM 3.8 จะลากเอา systemd มาลง (ผ่านทาง gnome-settings-daemon) ซึ่ง systemd นี้ จะเป็นดีมอนสำหรับบูตระบบซึ่งจะมาแทนที่ sysvinit ที่ Debian ใช้อยู่ และ เป็นที่ถกเถียงกันอยู่ ในหมู่นักพัฒนาแพลตฟอร์มยูนิกซ์อื่น ๆ ที่ไม่ใช่ลินุกซ์ (เช่น OpenBSD, FreeBSD, Solaris) เพราะเป็นระบบบูตที่จำเพาะเจาะจงกับลินุกซ์เท่านั้น และยังมีข้อสังเกตว่ามัน ออกแบบขัดกับปรัชญาของยูนิกซ์อย่างแรง

ไม่ใช่แต่เท่านั้น GDM 3.8 ยังใช้ GNOME Shell ทำงานเป็นหน้าล็อกอินอีกด้วย คุณอาจจะคิดว่าผมใช้ความรังเกียจ GNOME Shell มาตัดสิน แต่ถ้าคุณมองความเหมาะสมในทางเทคนิคแล้ว จะเห็นว่ามีอะไรมากกว่านั้น ในเมื่อ GDM ต้องใช้ GNOME Shell และ GNOME Shell ก็ต้องใช้แทบทุกสิ่งทุกอย่างของ GNOME เพราะ GNOME Shell เองก็ออกแบบมาให้รวมทุกสิ่งทุกอย่างของ GNOME เข้ามาในตัว ไม่ว่าจะเป็นการจัดการพลังงาน การใช้พาเนล การจัดการเครือข่าย ไปจนถึง instant messenger และ video call! (ในฐานะนักแปล ผมติดตามเรื่องนี้ได้ไม่ยากครับ ทุกครั้งที่เห็นการย้ายข้อความจากแพกเกจอื่นเข้า GNOME Shell ผมปาดเหงื่อตลอด) ซึ่งก็หมายความว่า คุณไม่สามารถติดตั้ง GDM เพียงลำพังในฐานะ display manager ของระบบเพื่อใช้ล็อกอินเข้าเดสก์ท็อปอื่น (เช่น KDE, Xfce, LXDE, E17, WindowMaker ฯลฯ) โดยไม่แถมพ่วง GNOME เกือบทั้งตัวมาด้วยได้! แล้วนิยามของ display manager คืออะไรกันแน่?

ผมผิดหวังกับ GNOME อีกครั้งที่ออกแบบ GDM ให้ไปรุกล้ำนอกวาระการเข้าระบบ เพียงเพื่อจะเพิ่มประสิทธิภาพของ GNOME โดยไม่แยแสเดสก์ท็อปอื่น ถัดจาก systemd ที่ไปรุกล้ำระบบยูนิกซ์อื่นมาแล้ว พฤติกรรมแบบนี้ ผมว่าผมเคยเห็นมาก่อนนะครับ กับระบบปฏิบัติการบางยี่ห้อ...

ผมจึงยิ่งแน่ใจที่ผมย้ายหนี GNOME มา Xfce ว่าเป็นการตัดสินใจที่ถูกต้องแล้ว ผมเป็นผู้ใช้ ก็ขอใช้สิทธิ์ของผู้ใช้ที่จะไม่เลือกสนับสนุนระบบที่ผมไม่เห็นด้วยครับ

สำหรับ display manager โชคดีที่โลกนี้มีตัวอื่นให้เลือก เช่น lightdm (ผมใช้ GTK+ Greeter) และ SLiM

แล้ว blog หน้า ผมจะมาเขียนถึงการใช้งาน Xfce ในฐานะ GNOME refugee ต่อไปครับ