Font’s Story

สืบเนื่องมาจาก bug report ของ Ruben Vermeersch ชาวเบลเยียม (เดาจาก e-mail address ใน personal mail) ผู้สนใจภาษาไทย ได้อ่านภาษาไทยผ่าน Mozilla แล้วพบว่าฟอนต์ไทยตัวเล็กมาก เมื่อเทียบกับภาษาอังกฤษ ก็เลยทำให้มีการยกประเด็นเรื่องการ scale up ฟอนต์ไทยขึ้นมาถกอีกครั้งหนึ่ง รวมทั้งที่ TLWG devel forum ด้วย ซึ่งผลที่เกิดขึ้นก็คือ:

• ได้ข้อสรุปว่า ฟอนต์ไทยควร scale up ได้ โดยไม่ต้องกังวลเรื่อง ascender/descender ใน em square เราสามารถยืด glyph เลย ascender/descender ภาษาอังกฤษไปได้เลย โดยไม่ต้องกลัวว่าจะโดนขริบ (ใครขริบถือว่าเป็น bug) และได้ทยอยขยายขนาดฟอนต์ใน CVS บ้างแล้ว
• มีการแตกประเด็นเรื่องการเลือกฟอนต์ของ Mozilla ซึ่งมีอยู่สามฟอนต์ที่ Moz ไม่ยอมเลือกตามที่สั่ง คือ Norasi, Garuda และ DBThaiText ตรงนี้ไม่ได้คุยต่อใน gtk-i18n-list เพราะไม่เกี่ยวข้องกับ list เลยคุยต่อผ่าน personal contact ต่างหาก ความว่า:
  • Jungshik Shin ขอให้ช่วยสร้าง test case สำหรับ bug นี้ (ที่ผมตั้งข้อหา Mozilla ไว้) ผมจึงสร้าง fonttest page ไว้
  • Jungshik ตรวจสอบภายในวันเดียวและตอบกลับมาว่า เป็นเพราะไฟล์ /usr/lib/mozilla/res/fonts/fontEncoding.properties นั้น ได้กำหนด encoding ของฟอนต์ทั้งสามไว้ให้ใช้ x-thaittf-0.wide encoder ซึ่งจะมีก็ต่อเมื่อคอมไพล์ --enable-ctl เท่านั้น ดังนั้น จึงควร comment 3 บรรทัดนี้ออก จนกว่า Mozilla จะ enable CTL by default:

    encoding.norasi.ttf = x-thaittf-0.wide
    encoding.garuda.ttf = x-thaittf-0.wide
    encoding.dbthaitext.ttf = x-thaittf-0.wide

    และได้ file Mozilla Bug #253533 ไว้แล้ว ผมทดลองตามแล้ว เป็นตามที่บอกจริง ตอนนี้ไม่มีปัญหากับฟอนต์ทั้งสามแล้ว
  • และ Jungshik ยังได้ชี้ไปยัง Mozilla Bug #215219 เกี่ยวกับการ bridge ไปยัง Pango อีกด้วย (ดูเหมือน bact' เคยพูดถึงแล้วครั้งนึง)

อีกเรื่องหนึ่งเกี่ยวกับฟอนต์ (แต่ไม่เกี่ยวกับ bug report ดังกล่าว) ก็คือ ผมได้ร่าง Spec for Thai OpenType Font Creation ไว้ เป็นส่วนหนึ่งสำหรับการทำ OTF ต่อ กำลังรอ feedback จาก Thai font developer ทั้งหลาย