สิ่งที่ชอบ-สิ่งที่ควร

อ่าน blog ของ Mk เรื่องสายวิทย์-สายศิลป์แล้ว เลยเกิดแรงบันดาลใจอยากเขียนเกี่ยวกับสิ่งที่ชอบ-สิ่งที่ควรทำ ในมุมมองของผมเอง

พื้นเพของผม ถึงพ่อจะเป็นอาจารย์เทคโนฯ ราชมงคล แต่กิจการร้านค้าของแม่จะเป็นศูนย์กลางกิจกรรมทุกอย่างที่บ้าน วันหยุด ลูกๆ จะถูกเกณฑ์ให้มาช่วยหน้าร้าน ซึ่งวันๆ จะวุ่นวายมาก โดยเฉพาะกับรายการขายส่งซึ่งเป็นรายได้หลักของร้าน จะต้องจัดของตามใบสั่ง แล้วตรวจเช็กอีกครั้ง ก่อนบรรจุกล่อง มัดหีบห่อ และบางทีต้องตามไปส่งของที่คิวรถด้วย

งานหน้าร้าน จะว่าสนุกก็สนุก จะว่าน่าเบื่อก็น่าเบื่อ เพราะมันซ้ำซากทุกวัน สิ่งที่ผมสนใจมากกว่ากลับเป็นหนังสือบนชั้นของพ่อ ทั้งเมคคานิกส์ ฟิสิกส์ มันสามารถทำให้ผมขลุกอยู่ได้เป็นวัน ก่อนจะถูกขัดจังหวะให้ไปช่วยหน้าร้านอย่างไม่เต็มใจ

ความที่เป็นลูกคนโต ความคาดหวังที่จะให้ช่วยกิจการหน้าร้านดูจะมากเป็นพิเศษ การ "อู้งาน" มาอ่านหนังสือของผมจึงถูกแม่เพ่งเล็งมากเป็นพิเศษ ในบรรดาลูกๆ ของแม่ ผมจึงถูกเฆี่ยนตีหนักกว่าเพื่อน และถูกมองว่าเป็นตัวขี้เกียจของบ้าน ผมไม่รู้เหมือนกัน ว่าเวลาที่ผมได้รางวัลต่างๆ ด้านวิชาการมา แม่ดีใจกับผมบ้างไหม แต่ผมคิดเอาเองว่า ไม่มีทางที่แม่จะไม่ดีใจกับความสำเร็จของลูก ถึงแม้แม่จะเคยปฏิเสธรางวัลแม่ดีเด่นที่ทางโรงเรียนเก่าเคยเสนอให้เนื่องในวันแม่แห่งชาติก็ตาม

อย่างไรก็ดี พอโตขึ้น ผมก็ค่อยๆ เรียนรู้ว่างานหน้าร้านคือ หน้าที่ ที่ควรทำ พ่อก็ค่อยๆ สอนวิธีแบ่งเวลา ผมค่อยๆ เรียนรู้ที่จะอยู่กับสิ่งที่ไม่ชอบ เริ่มมองหาความสนุกในงาน การจัดของตามใบสั่งกลายเป็นเกมค้นหาสินค้า ฝึกจำที่เก็บ การบรรจุกล่องเป็นเกมที่ต้องอาศัยประสบการณ์พอควร เพื่อกะประมาณขนาดกล่องที่พอดีกับปริมาณของที่วางกองบนพื้น ฯลฯ

อย่างไรก็ดี ในแง่การเรียนรู้ตัวงานแล้ว ผมทำได้แย่มากๆ เพราะใจผมไปจดจ่อแต่กับหนังสือเรียน งานหน้าร้านนั้น ผมพบว่าสิ่งที่ผมพยายามจัดการจะเป็นเรื่องเล็กเรื่องน้อยที่เป็นอุปสรรคของความรื่นเริงเท่านั้น ไม่เคยสนใจเรื่องใหญ่กว่านั้น เช่น เทคนิคการวางแผนสั่งซื้อ การเก็งตลาด การดึงดูดลูกค้า ฯลฯ แต่กับเรื่องที่ชอบ ผมสามารถคิดสร้างสรรค์อะไรได้เอง ค้นตำรา พิสูจน์สูตร derive สมการ อะไรต่ออะไร มันเป็นไปโดยธรรมชาติ

จะเป็นด้วยเวลาจำกัดเพราะต้องแอบอ่าน หรือเพราะผมไม่สนใจเองก็ไม่ทราบได้ ผมไม่เคยเห็นหนังสือที่ไม่ใช่วิทยาศาสตร์อยู่ในสายตาเลย หรือถ้าไม่ใช่วิทยาศาสตร์ ก็ต้องเป็นตำราเรียน หนังสือนิยายถือเป็นสิ่งฟุ่มเฟือย ยกเว้นนิยายวิทยาศาสตร์สั้นๆ ในมิติที่ 4 หรือ update หนังสือขนาดยาวที่จะอ่านมีเพียงตำราฟิสิกส์เท่านั้น (ถ้าเป็นนิยายอาจกลายเป็นการ "อู้งาน" จริงๆ แล้วก็ติดนิสัยคิดอย่างนั้นมาเรื่อยๆ) จนกระทั่งได้อ่าน เต๋าแห่งฟิสิกส์ ของ ฟริตจอฟ คาปรา หลังจบตรีและเริ่มทำงานแล้วนั่นแหละ ถึงได้เปิดหูเปิดตาผมให้ไปสนใจหนังสือประเภทอื่นบ้าง ตอนนั้นผมตะลุยอ่านจนลืมอ่านตำราวิทยาศาสตร์ไปเป็นปี จนรู้สึกว่าความคิดได้ผิดเพี้ยน ขาดความแม่นยำไปมาก จึงได้หยุด และกลับมาอ่านตำราวิทยาศาสตร์เหมือนเดิม.. ไม่รู้แฮะ การพยายามเป็นหนอนหนังสือกลายเป็นความฝืนพอสมควร ในขณะที่การกลับไปอ่านตำราวิทยาศาสตร์ ก็ไม่ได้ความรู้สึกเหมือนเดิมอีกต่อไป..

ผมคิดว่าตัวเองอยู่ในช่วงแสวงหาดุลยภาพใหม่ให้กับประสบการณ์ที่ผ่านเข้ามา แต่จุดที่สรุปได้อย่างหนึ่งสำหรับผมคืิอ ควรพยายามทำสิ่งที่รู้ตัวว่าชอบให้ได้มากที่สุด ก่อนที่จะสูญเสียทักษะที่อุตส่าห์พัฒนาขึ้นมาด้วยการแลกกับโอกาสที่เสียไปมากมาย