Next project: Sid Live CD

เมื่อวันพุธที่ผ่านมา ประเดิมแผ่น sid installer CD ที่เพิ่งเสร็จ ด้วยการปั๊มให้ชุมนุมลินุกซ์ของโรงเรียนเก่าใช้ติดตั้ง (มีคนมือพองไปสองสามราย เอิ๊กๆ) ต้องเท้าความนิดนึงถึงเรื่องชุมนุมลินุกซ์ เรื่องของเรื่องคือ ผ.อ. โรงเรียนเก่า (ประถม) ของผม มีดำริจะตั้งชุมนุมลินุกซ์ขึ้นในโรงเรียน โดยมอบหมายให้ผมเป็นวิทยากร ชุมนุมฯ ตั้งขึ้นในสองระดับ คือชั้นประถมและมัธยม เมื่ออาทิตย์ที่แล้ว ไปเกริ่นแนะนำให้เด็กประถมรุ่นน้องฟังนิดหน่อย ว่าลินุกซ์คืออะไร มีคำที่ควรรู้อะไรบ้างถ้าจะเล่นลินุกซ์ อาทิตย์นี้ ได้เจอกลุ่มมัธยมเป็นครั้งแรก ก็เริ่มประเดิมครั้งแรก โดยให้เซ็ตเครื่องไว้ใช้ (และจะได้ให้น้องประถมใช้ด้วย) เดี๋ยวครั้งหน้าค่อยเริ่มแนะนำโปรแกรมต่างๆ

อย่างไรก็ดี เครื่องที่กันไว้สำหรับใช้ลินุกซ์มีจำกัด เพราะเครื่องส่วนใหญ่ในห้องคอมพิวเตอร์นั้น เป็น Windows ทั้งหมด และการจะไปลงลินุกซ์ในทุกเครื่อง ก็เป็นภาระที่หนักหนาพอสมควรกับอาจารย์ผู้ดูแล เพราะโรงเรียนกำลังปรับปรุงระบบคอมพิวเตอร์ขนานใหญ่ แต่ละคนก็โหลดเยอะแล้ว ก็เลยนึกไปถึง Live CD ที่กำลังฮิตกัน ว่าถ้าเอามาบูตใช้ไปก่อน โดยไม่ต้องติดตั้ง คงจะสะดวกขึ้น ไม่ต้องเจรจาขอเซ็ตเครื่องให้ยุ่งยาก

จากที่เคยคุยในห้อง #tlwg ไป ว่ากำลังหาโอกาสลองทำ live CD เพราะไหนๆ ผมก็ทำระบบ APT + installer CD ส่วนตัวมาถึงขั้นนี้แล้ว ทำ live CD ต่ออีกนิดจะเป็นไรไป ก็เลยติดตั้ง bootcd ที่ใช้ทำ live CD snapshot จากระบบที่ติดตั้งไว้ แล้วดำเนินการเป็นขั้นๆ

• เนื่องจากไม่มี partition ว่างให้ใช้ จึงติดตั้งแบบ chroot ด้วย debootstrap
• ติดตั้งเคอร์เนล 2.6.7-1-386 (debian prebuilt) และ GNOME desktop พื้นฐานผ่าน aptitude
• ทดลองสั่ง bootcdwrite เพื่อสร้าง iso image แล้วเขียนลง CD-RW รุ่นแรก เอาไปบูตดู ปรากฏว่ามัน mount root partition ไม่ได้ เพราะหา device file ของ harddisk partition ไม่เจอ → มุ่งประเด็นไปที่ initrd ว่าคงขาด
• ติดตั้ง bootcd-mkinitrd เพิ่ม แล้วสั่ง bootcdmkinitrd ปรากฏว่า ติดตรงที่ มันต้องการให้เคอร์เนลที่ทำงานอยู่ กับเคอร์เนลที่จะ gen ใส่ CD เป็นตัวเดียวกัน → ลง prebuilt kernel เพิ่มในระบบที่บูตจริง แล้วบูตเข้าใหม่ → สร้างแผ่นบูตสำเร็จ ขนาด ISO image ออกมาประมาณ 360 MB ยังมีที่เหลือเฟือ แต่ขอทดสอบให้มันบูตผ่านก่อนค่อยเพิ่ม package จะได้ไม่เสียเวลา gen image และเขียน CD นานเกินไป
• ทดลองบูตดู คราวนี้มัน mount root ผ่าน เข้า gdm ได้อย่างราบรื่น แต่กินเวลานานพอควร กับการ detect hardware และโหลดไฟล์ต่างๆ จาก CD
• ปัญหาที่พบคือ เรียกโปรแกรมใหญ่ๆ ไม่ค่อยได้ เพราะ RAM ไม่พอ อย่าง firefox เนี่ย ดูเหมือนโหลดไม่มีวันเสร็จ อย่างนี้เลิกคิดถึง OO.o ไปได้เลย เดี๋ยวคงต้องมานั่งเลือกโปรแกรม + tune config ใหม่

ปล. อย่าเพิ่งท้วงว่าทำไมไม่ใช้ Knoppix หรือ Morphix ไปซะ ผมกำลังอยากลองของน่ะ อย่างที่บอก ว่าทำมาถึงขั้นนี้ อยากลองทำเพิ่มอีกนิด และเข้าใจว่า Knoppix/Morphix คงใช้เทคนิคเดียวกันนี่แหละ